تخفیفات در حسابداری و انواع آن
تخفیفات در حسابداری و انواع آن
فروشندگان کالا و خدمات به دلایل مختلفی به خریداران تخفیف می دهند. این تخفیفات در حسابداری به چند دسته تقسیم می شوند که برخی از آنها در دفاتر ثبت می شوند و برخی از آنها ثبت نمی شوند.
در این مقاله و کلیپ آموزشی بصورت مفصل درباره ی انواع تخفیفات در حسابداری و نحوه ی ثبت انها صحبت خواهیم کرد.
انواع تخفیفات در حسابدری
تخفیفات در حسابداری به 3 دسته ی کلی تقسیم می شود:
- تخفیفات تجاری
- تخفیفات ناشی از معیوب بودن کالا
- تخفیفات نقدی
تخفیفات تجاری
دسته ای از تخفیفات که فروشنده به دلایل مختلف مثل افزایش در حجم فروش، حراج های فصلی، تخفیفاتی برای مشتریان خود در نظر می گیرد. برای مثال اعلام می کند که کلیه ی فروش های وی در این ماه مشمول 15 درصد تخفیف است یا مثلا یک آهن فروشی اعلام می کند که در صورت خرید بالای 2 تن مشمول 20درصد تخفیف می شوید. اینگونه تخفیفات درحسابداری را تخفیفات تجاری می گویند.
گاهی خریدار و فروشنده بر سر قیمتی با یکدیگر توافق می کنند. به عبارت عامیانه بر سر تعیین قیمت چانه می زنند تا به توافق نهایی برسند. این نوع تخفیفات در حسابداری را تخفیفات توافق می گویند که زیر مجموعه ی همان تخفیفات تجاری هستند.
ثبت حسابداری تخفیفات تجاری
نوع اول تخفیفات در حسابداری یعنی تخفیفات تجاری در دفاتر ثبت نمی شوند. یعنی زمانی که فروشنده تخفیفی مثلا براساس چانه زنی به مشتری خود ارائه داد، این تخفیف در سیستم حسابداری و دفاتر فورشنده و حتی خریدار ثبت نمی شود. البته لازم به ذکر است که این تخفیفات در فاکتورها لحاظ می شود ولی اثرات آن در دفاتر ثبت نمی شود
برای اینکه بهتر متوجه این موضوع شوید باهم یک مثالی را بررسی می کنیم.
فرض کنید قیمت یک کالا 1.500.000 بوده این کالا با چانه زنی و توافق خریدار و فروشنده نهایتا با قیمت 1.398.000 به فروش می رسد.
اکنون برای ثبت این کالا در دفاتر فروشنده باید
بانک 1.398.000
درآمد فروش 1.398.000
البته ثبت بالا در صورتی است که از سیستم ادواری استفاده می کنیم و اگر سیستم ما دائمی است خود موجودی کالا بستانکار می شود. در آموزش های بعدی مفصل به بحث سیستم ادواری و دائمی می پردازیم.
در دفاتر خریدار هم ما به همین قیمت ثبت می زنیم و این تخفیف را در ثبت ها نشان نمی دهیم. البته می توان در شرح سند حسابداری این تخفیف را توضیح دهیم.
تخفیفات ناشی از معیوب بودن کالا
گاهی خریدار بعد دریافت کالای خریداری شده متوجه عیب و نقص در آن می شود یا حتی ممکن است با کالایی که سفارش کرده مطابقت ندارد. در اینصورت یا کالا را به فروشنده برگشت می دهد و یا به جای برگشت کالا، از آن کالا استفاده می کند اما در عوض تخفیف دریافت می کند. به اینگونه تخفیفات در حسابداری در دفاتر خریدار برگشت از خرید و تخفیفات و در دفاتر فروشنده برگشت از فروش و تخفیفات می گویند.
حساب برگشت از خرید یک حساب کاهنده ی خرید است پس ماهیتی بستانکار دارد و حساب برگشت از فروش یک حساب کاهنده ی فوش است و دارای ماهیت بدهکار است.
ثبت حسابداری تخفیفات ناشی از معیوب بودن کالا
این دسته از تخفیفات در حسابداری در دفاتر لحاظ می شود و دارای ثبت حسابداری هستند.
برای اینکار در صورتیکه در دفاتر خریدار هستیم باید ثبت زیر زده شود:
بانک/حسابهای دریافتنی/حسابهای پرداختنی بدهکار
و حساب برگشت از خرید و تخفیفات بستانکار
اگر دقت کنید طرف بدهکار را 3 حساب گذاشتیم که ممکن است هر یک از اینها را استفاده کنیم. یعنی اگر ما بصورت نقدی آن تخفیف را دریافت کنیم بانک را بدهکار، در صورتی که این تخفیف را در هنوز دریافت نکردیم و قرار است بعدا مطالبه کنیم تحت عنوان حسابهای دریافتنی بدهکار میکنیم و در صورتی که کالایی که خرید کرده ایم بصورت بدهی برای ما بودهو هنوزپول آن را پرداخت نکرده ایم پس حسابهای پرداختنی را بدهکار می کنیم یعنی از بدهی که ما باید پرداخت کنیم به اندازه مبلغ تخفیف کاسته می شود.
در دفاتر فروشنده باید عکس این حساب زده شود یعنی:
برگشت از فروش و تخفیفات بدهکار
بانک/ حسابهای دریافتنی/حسابهای پرداختنی بستانکار
بهتر است با هم مثالی را حل کنیم تا مفهوم این تخفیف برای شما جا بیوفتد.
فرض کنید یک موسسه بازرگانی مبلغ 15.000.000 تومان لوازم اللکترونیکی از شرکت شکوه بصورت نقدی خریداری کرده.پس از انتقال اجناس به شرکت بازرگانی متوجه می شود که بخشی از این کالاها با سفارشی که داده تطابق ندارد و بخشی از آنها دارای عیب ونقص هستند. طبق توافق قرارشد شرکت بازرگانی معادل 2.000.000 از کالاها که معیوب بود را به شرکت شکوه برگشت بزند و معادل 1.500.000 از کالاهایی که با کالای سفارشی مطابقت نداشته را تخفیف دریافت کند.
در اینجا برای ثبت تخفیفات ثبت حسابداری زیر در دفاتر خریدار انجام می شود:
بانک 3.500.000
برگشت از خرید و تخفیفات 3.500.000
تخفیفات نقدی
در موسسات تجاری همواره قسمتی از خرید و فروش ها به صورت نسیه انجام می شود. معمولا در فروش نسیه فروشندگان کالا، مدتی را برای دریافت طلب ناشی از فروش کالا بصورت نسیه برای مشتریان خود تعیین می کنند که به آن شرط فروش گفته می شود.
شرط فروش به صورت “ن/30” یعنی نسیه ی 30 روزه نوشته می شود. یعنی خریدار باید در مدت 30 روز بدهی خود را پرداخت کند.
اما ممکن است فروشندگان کالا برای تشویق مشتریان خود به پرداخت زودتر وجلوگیری از عدم پرداخت به موقع وجه، تخفیفاتی را در نظر بگیرند به این دسته از تخفیفات در حسابداری تخفیفات نقدی می گویند. مثلا شرط نمایند که اگر خریدار به جای 30 روز، ظرف مدت 10 روز بدهی خود را پرداخت کند، مشمول 3 درصد تخفیف خواهد شد که به صورت “ن/30-3/10” نوشته می شود.
ثبت حسابداری تخفیفات نقدی
دسته ی سوم تخفیفات در حسابداری یعنی تخفیفات نقدی از نظر حسابداری باید در دفاتر ثبت شود.این تخفیفات در حسابداری در دفاتر خرید تحت عنوان تخفیفات نقدی خرید و در دفاتر فروشنده تحت عنوان تخفیفات فروش آورده می شود.
حساب تخفیفات نقدی خرید یک حساب کاهنده ی خرید دارای ماهیت بستانکار است و حساب تخفیفات نقدی فروش یک حساب کاهنده ی فروش با ماهیت بدهکار است.
برای درک بهتر این تخفیفات و ثبت آن ها در دفاتر یک مثال را با هم بررسی می کنیم:
فرض کنید تجارتخانه ی رستمی، در تاریخ دوم آذرماه کالایی را با شرط فروش “ن/60-1/10” به قیمت 1.500.000 تومان به تجارت خانه ی افراسیاب فروخته است.
اکنون ثبت این رویداد مالی در صورتی که سیستم ادواری باشد در دفاتر فروشنده به صورت زیر است:
حسابهای دریافتنی 1.500.000
درآمد فروش 1.500.000
و ثبت آن در دفاتر خریدار به صورت زیر است:
خرید 1.500.000
حسابهای پرداختنی 1.500.000
حالا در صورتی که تجارتخانه ی افراسیاب در تاریخ 12 آذر بدهی خود را پرداخت کند چه ثبتی باید بزنیم؟
به علت اینکه در همان10 روز اول پرداخت کرده پس مشمول تخفیفات نقدی می شود.
در دفاتر فروشنده باید ثبت حسابداری زیر زده شود:
بانک 1.485.000
تخفیفات نقدی فروش 15.000
حسابهای دریافتنی 1.500.000
و در دفاتر خریدار نیز باید ثبت زیر انجام شود:
حسابهای پرداختنی 1.500.000
بانک 1.485.000
تخفیفات نقدی خرید 15.000
برای آموزش های بیشتر حسابداری اینجا کلیک کنید.
